خطرات کار در معدن

کار در معدن همواره یکی از مشاغل سخت در تمام جهان شناخته می‌شود. کار سنگین، ایجاد آسیب‌های شغلی، حقوق و مزایای ناکافی و... از جمله مهم‌ترین مشکلاتی است که کارگران معدن با آن دست‌ و پنجه نرم می‌کنند و در این بین نیز نمی‌توان از بروز بیماری‌هایی که به واسطه این شغل بروز می‌کنند، غافل بود.

ایمنی و بهداشت در معادن از مؤلفه‌هایی است که ارتباط تنگاتنگی با اقتصاد معادن، مسائل انسانی، اجتماعی و حتی محیط زیستی دارد. وجود معادن مختلف و حجم وسیع فعالیت‌های معدنی در کشور طبیعتا حوادث حین کار متعددی را برای کارکنان آن به دنبال داشته است و نتایج آخرین آمارگیری در سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که در این سال تعداد ۴ هزار و ۹۱۳ معدن در حال بهره‌برداری در کشور وجود داشته است که طبق آخرین اظهارات وزارت صنعت و معدن، این تعداد در حال حاضر به ۳۳۰۰ معدن فعال با ۴۹هزار و ۲۹۹ شاغل رسیده است.

آسیب‌های شرایط نامناسب کاری در معدن
آسیب‌های فیزیکی دامنه وسیعی از مشکلات جزئی تا مرگ را در پی دارند. علت‌های معمولی آسیب‌های کشنده شامل ریزش صخره، حریق، انفجار، تصادفات، سقوط از ارتفاع و… است و علل غیر معمول شناخته شده صدمات کشنده نیز شامل جاری شدن سیل ناشی از کارهای زیرزمینی، هوای دم کرده و محبوس شدگی ناشی از مسدود شدن غارها است.

افت شنوایی؛ عارضه‌ معمولِ کار در معدن
صدا، گرما و رطوبت، ارتعاش پرتوها و تاریکی از عوامل مشکل‌زای دیگر در معادن هستند. کنترل صدا در معدن امروز امری دشوار بوده و مشکل افت شنوایی ناشی از صدا در معدن امری معمول برای کارگران معدن است. همچنین گرما و رطوبت در مناطق گرمسیر و معادن زیرزمینی عمیق از دیگر مشکلات شایع است.

پرتوهای رادون و افزایش ریسک سرطان
امروزه معمولاً با استفاده از تهویه، معادن کنترل می‌شوند. مواجهه با ذرات حاصل از سوخت موتورهای دیزلی در معادن زیرزمینی به علت کاربرد تجهیزات حفاری و حمل و نقل سیار اتفاق می‌افتد. مطالعات آماری نشان می‌دهد که این ذرات ریزگرد، خطر ابتلا به سرطان ریه را بالا می‌برند. علاوه‌بر آن گاز رادون خارج شده از سطح سنگ‌های معدنی برای ریه‌ها به شدت خطرناک است، البته پیگیری‌های کنترلی شامل استفاده از سوخت دیزلی با غلظت پایین گوگرد، تعمیر و نگهداری موتورها و تهویه از عوامل کمک‌کننده به کاهش این آسیب هستند.

خطر آب مروارید و آسم شغلی
مواجهه با تشعشعات ماورای بنفش خورشیدی در عملیات معدن‌کاری سطحی را نیز خالی از مشکل ندانست و ادامه داد: مواجهه با تشعشعات مادون قرمز در فرآیندهای ریخته‌گری منجر به تنش گرمایی و آب مروارید می‌شود. در بعضی از معادن سنگ، مرگ و میر ناشی از سرطان به مقدار قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود که می‌تواند ناشی از دریافت اکتیویته بیش از حد توسط کارگران بوده باشد.

بر اساس گزارشات، مواجهه با مواد فرّار ناشی از قطران زغال سنگ در ریخته‌گری آلومینیوم باعث افزایش ریسک سرطان ریه و مثانه شده است و آسم شغلی نیز یکی از مشکلات معدن‌کاران است. انفجار گرد و غبار زغال سنگ و گاز متان در معادن زیرزمینی هنوز به عنوان یک مشکل جدی که نیاز به پایش و مدیریت جامعه دارد، باقی مانده است. همچنین در برخی از عملیات معدن‌کاری طلا، هنوز از جیوه برای جداسازی طلا استفاده می‌شود که مسمومیت ناشی از تنفس بخارات جیوه نیز تهدیدی برای سلامتی کارگران معدن است.

منبع: ایسنا